พลายแก้ว

พลายแก้ว

พลายแก้วหรือขุนแผนเป็นบุตรของนางทองประศรีกับขุนไกรพลพ่าย พื้นเพเดิมเป็นคนจังหวัดสุพรรณบุรี จนกระทั่งบวชเณร จึงได้ย้ายมาอยู่จังหวัดกาญจนบุรี และขณะที่ได้บวชเณรนี่เอง พลายแก้วได้เรียนรู้เวทย์มนต์คาถาอาคมต่างๆ จากขรัวบุญสมภารวัดใหญ่จนกระทั่งได้พบกับนางพิม

พลายแก้ว : นักรักตัวจริง

ด้วยลักษณะนิสัยเป็นคนเจ้าชู้และมีคารมคมคาย จึงง่ายต่อการพิชิตใจหญิงสาวที่ผ่านเข้ามาในชีวิตของพลายแก้ว ในที่นี้จะกล่าวถึงนางสายทองและนางพิมพิลาไลย

จะสังเกตเห็นได้ว่า ในตอนที่พลายแก้วมาขอร้องให้นางสายทองเป็นแม่สื่อให้ตนติดต่อกับนางพิม เดิมทีเดียวนางสายทองยืนกรานที่จะไม่ช่วยเหลือเพราะกลัวความผิด แต่พลายแก้วก็ได้ใช้คารมอันคมคายหว่านล้อมจนนางสายทองใจอ่อน ประกอบกับลักษณะถ้อยคำที่พลายแก้วใช้กับนางสายทอง ดูเหมือนว่าจะทำให้นางสายทองเกิดความหวังในตัวพลายแก้ว ดังจะเห็นได้จากคำกลอนที่ว่า

มาพึ่งพิงถ้าไม่ทิ้งธุระน้อง	คงเป็นสองกระต่ายชมสมสวรรค์
จะขอบคุณที่การุณให้ครามครัน	กว่าชีวันฉันจะวอดชีวาวาย

และ..

เด็ดปลียังมีซึ่งใยเยื่อ	ได้มาพึ่งแล้วก็เผื่อฉันไว้บ้าง
ได้พิมเชยหรือจะเลยทิ้งพี่นาง	ก็เหมือนอย่างหว่านข้าวลงในดิน

กับนางพิมพิลาไลย พลายแก้วก็ได้ใช้คุณสมบัติที่ตนเองมีข้อนี้หว่านล้อมจนนางพิมตกลงปลงใจด้วย ไม่ว่าจะเป็นตอนที่อยู่ในไร่ฝ้าย หรือตอนบุกขึ้นเรือนนางพิม ดังจะเห็นได้จากคำกลอนดังต่อไปนี้

อันความรักหนักแน่นแสนวิตก	ระอาอกแทบเท่าภูเขาหลวง
พรหมินทร์อินทร์จันทร์สิ้นทั้งปวง	ก็บนบวงสิ้นฟ้าสุราลัย
เชื้อเชิญเมินหน้าไม่มาช่วย	เห็นคงม้วยไม่หมายผู้ใดได้
เว้นแต่เจ้าเยาวยอดผู้ร่วมใจ	จะผลักพลิกแพลงให้บรรเทาลง

ชอบหักหาญน้ำใจ

เนื่องด้วยพลายแก้วเป็นคนที่มีความสามารถ และรูปงาม ด้วยเหตุนี้จึงทำให้พลายแก้วดูจะมีลักษณะมั่นใจในตัวเองมาก เห็นได้จากตอนที่พลายแก้วต้องการจะติดต่อกับนางพิมถึงขนาดให้นางสายทองช่วยเป็นแม่สื่อให้ อีกทั้งตอนที่อยู่ในไร่ฝ้าย พลายแก้วก็ได้ใช้กำลังลวนลามนางพิม ซึ่งเป็นการกระทำที่ผิดประเพณี รวมถึงตอนที่พลายแก้วบุกขึ้นเรือนนางพิมโดยพลการ

ไม่เมตตาก็ฆ่าเสียเถิดน้อง	กระทุ้งห้องร้องไปให้แจ้วแจ้ว
จงเอามีดมากรีดให้เป็นแนว	อย่านึกเลยพลายแก้วจะกลัวตาย
อึงแซ่หม่อมแม่จะมาจับ	ผิดก็ยับอยู่กับที่ไม่หนีหาย
จะกอดพิมนิ่มนางไม่ห่างกาย	ตามแต่สายสุดสวาทจะปรานี
ว่าพลางทางกอดกระหวัดรัด	อย่าสะบัดเลยไม่พ้นฝีมือพี่
ทั้งสองแก้มแย้มยวนให้ยินดี	ขอจูบทีเถิดเจ้าจะเมตตา

พลายแก้วกับการเป็นเณร

ตามเนื้อเรื่อง ในตอนนี้พลายแก้วยังดำรงตนเป็นเณรอยู่แต่ลักษณะการกระทำที่พลายแก้วได้ทำ ไม่ว่าจะเป็นลอบเข้าหาสายทองตอนนางกำลังลงอาบน้ำ เพื่อให้ช่วยหรือลอบเข้าเรือนนางพิม ซึ่งถึงแม้ว่า พลายแก้วจะทำการสึกกับหลวงพี่ที่วัดแล้ว แต่ก็เป็นการกระทำที่ผิดของเพศบรรพชิต

ครั้นถึงจึงนิมนต์ชีต้นมี	ฉันหนีเจ้าคุณลงมาได้
ชีต้นเมตตาลาสึกไป	กลับมาบวชใหม่ให้ฉันที
ชีต้นตามใจไปเถิดหวา	หาหมากมาฝากกูทั้งบุหรี่
เณรแก้วกราบกรานอัญชลี	ลาเจ้าชีก็สึกด้วยทันใด

หากจะกล่าวไปแล้ว พลายแก้วก็มีลักษณะพระเอกในอุดมคติของวรรณคดีทั่วๆไป คือรูปร่างล่ำสัน เก่งในเรื่องไสยศาสตร์และคาถาอาคมต่างๆ อีกทั้งยังเป็นทหารเอกที่มีความสามารถในการรบ ถึงแม้พลายแก้วจะเป็นคนเจ้าชู้ แต่ก็ไม่ได้เป็นข้อด้อยที่ทำให้ตัวพลายแก้วสูญเสียลักษณะที่ดีไปทั้งหมด ทั้งหมดเป็นลักษณะของพลายแก้วที่ปรากฎอยู่ในตอนพลายแก้วเป็นชู้กับนางพิม